Dzieje relacji ze zwierzętami

bird-stove-cave-95193_1280Paleolit- od pojawienia się homo sapiens do wprowadzenia rolnictwa i udomowienia roślin i zwierząt (100-10 tys lat temu). Człowiek wykorzystuje zwierzę jako pokarm (łowiectwo, padlinożerstwo). Z niektórymi zwierzętami relacje mogą być symbiotyczne (np. wilk). Zwierzęta odgrywają znaczącą rolę w prymitywnych wierzeniach i praktykach religijnych (malowanie podobizn zwierząt). W okresie paleolitu nastąpiła też migracja ludzi na kontynent amerykański (między Syberia a Ameryką płn był pomost lądowy), wtedy ludzie zaczęli polować na dużą faunę Ameryki. Dzięki malowidłom naskalnym możemy się dowiedzieć co nieco o biologii paleolitycznych zwierząt. Ludzie specjalnie traktowali szczątki niektórych zwierząt (np. czaszki niedźwiedzi), może były to przedmioty kultu, może całe zwierzęta były czczone. Pojawiały się malunki przedstawiające ludzkie postacie ze zwierzęcymi głowami. Bardzo wcześnie pojawiają się rzeźby i podobizny ptaków (przy czym rzadko ptaki były w jaskiniach)- bo to zwierzęta obcujące z niebem, siedliskiem bogów (taaaa, co autorzy ptasich malunków mogli mieć na myśli). Totemizm- przyjmowanie jakiegoś mitycznego opiekuna dla plemienia ludzi, np. wilka czy niedźwiedzia. Patron opiekował się plemieniem, a ludzie mają wobec patrona jakieś zobowiązania (np. muszą polować na to zwierzę). Antropomorfizm- przypisywanie zwierzętom ludzkich stanów mentalnych i zachowań.
Antropomorfizm pojawił się w ewolucji człowieka jako adaptacja pozwalająca na udoskonalenie zdolności łowieckiej. Wtórnie antropomorfizm przyczynił się do nawiązania kontaktu między człowiekiem a zwierzęciem (ludzie mieli/mają potrzebę wsparcia ze strony zwierzęcia. Czyli chyba: ludzie widzieli że zwierzęta były silniejsze od nich, chcieli żeby zwierzęta były im przychylniejsze, pomocne).

Neolit i udomowienie
Nastąpił proces udomowienia, który zmienił stosunek człowieka do niektórych gatunków zwierząt. Gatunki udomowione stały się składnikiem dobytku człowieka, czymś jakby rzeczą.

Jedna z definicji udomowienia:
proces w trakcie którego schwytane zwierzęta dzikie adaptują się do człowieka i do środowiska które on zapewnia.
Udomowienie ma wiele obliczy. Najpierw ludzie polowali na zwierzęta- zwierzęta się bały ludzi, ale to nie przeszkadzało w polowaniu. Wybrane gatunki były chronione jako święte czy coś. Dzikie zwierzęta można było schwytać i utrzymywać przez pewien czas w niewoli, by później zabić na mięso. Później dzikie zwierzęta trzymano w ZOO i rozmnażano, ale nadal nie są to zwierzęta udomowione.

Dodaj komentarz